Những ngày qua, dư luận trong và ngoài nước dấy lên nhiều nghi ngờ: Thủ tướng Phạm Minh Chính bị cáo buộc đang tìm mọi cách để Công ty Vinspeed của tỷ phú Phạm Nhật Vượng trở thành “bình phong” cho nhà đầu tư Trung Quốc chen chân vào siêu dự án Đường sắt Cao tốc Bắc – Nam. Đây không chỉ là dự án hạ tầng hàng chục tỷ USD, mà còn được xem như “trục sống” kinh tế, kết nối Bắc – Nam trong nhiều thập kỷ tới.
Điều khiến công chúng lo ngại là nếu kịch bản “Vinspeed đứng tên – Trung Quốc thao túng” thành sự thật, thì bản chất của việc gọi là “đầu tư trong nước” chỉ là vỏ bọc. Thực quyền về vốn, công nghệ, thậm chí vận hành có thể hoàn toàn nằm trong tay ngoại bang. Khi đó, Việt Nam không chỉ mất đi tính chủ động chiến lược mà còn tự đưa mình vào thế phụ thuộc dài hạn trên tuyến huyết mạch quốc gia.
Lo ngại càng lớn bởi kinh nghiệm xương máu từ những dự án EPC mà Trung Quốc từng trúng thầu tại Việt Nam: đội vốn gấp nhiều lần, chậm tiến độ kéo dài, chất lượng gây tranh cãi, và hệ lụy để lại thì người dân phải gánh. Người ta đặt câu hỏi: Liệu có phải Chính phủ đang lặp lại “vết xe đổ” chỉ vì những tính toán chính trị và lợi ích nhóm?
Nếu Vinspeed thực sự chỉ là “cái áo Việt Nam” cho một kế hoạch ngoại bang, thì siêu dự án đường sắt cao tốc sẽ trở thành con dao hai lưỡi. Bề ngoài là hiện đại hóa, nhưng bên trong là nguy cơ lệ thuộc. Và khi ấy, cái giá phải trả có thể không chỉ là tiền bạc, mà còn là cả an ninh kinh tế và chủ quyền hạ tầng trong nhiều thế hệ.
Tuấn Anh – Thoibao.de
