Ông sinh ra và lớn lên bình dị như bao người dân lao động khác. Nhưng số phận đã đặt ông vào những biến cố mà từ đó, một tâm hồn nghĩa khí dần thành hình. Trương Văn Dũng, hay như nhiều người trìu mến gọi ông là “Trương Tráng Sĩ”, là một con người như thế.
Đầu những năm 2000, khi gia đình ông bị thu hồi nhà đất một cách oan sai, Trương Văn Dũng không chỉ đấu tranh cho riêng mình. Từ nỗi đau của mái nhà bị cưỡng đoạt, ông nhìn thấy hàng ngàn mảnh đời khác cũng lầm lũi đi đòi công lý. Và ông chọn đứng chung hàng ngũ với họ.
Không phải giảng đường, không phải sách triết học, mà những ngày dài đứng chờ trước các trụ sở tiếp dân, những cuộc trò chuyện với dân oan… chính là nơi dạy ông về quyền con người và phẩm giá.
Từ đó, ông trở thành một tiếng nói kiên quyết trong cuộc đấu tranh cho quyền đất đai ở Việt Nam. Người dân gọi ông là “Tráng Sĩ” không phải vì ông muốn làm anh hùng, mà vì ông luôn xuất hiện ở nơi cần một người dám nói thay những người yếu thế. Đặc biệt, ông được biết đến nhiều vì các cuộc biểu tình chớp nhoáng, ở bất kỳ nơi đâu, và trong bộ quần áo sọc mũ tai bèo.
Ngày 21/5/2022, ông bị bắt với cáo buộc “tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 88. Cáo trạng nhắc đến các cuộc phỏng vấn và những cuốn sách ông sở hữu – những điều mà trong một xã hội tự do đều là chuyện bình thường.
Ngày 28/3/2023, ông bị tuyên 6 năm tù. Phiên phúc thẩm giữ nguyên bản án. Hiện ông đang thụ án ở Trại giam Gia Trung, tỉnh Gia Lai.
Có lẽ điều đẹp đẽ nhất ở Trương Văn Dũng không phải là sự mạnh mẽ, mà là tấm lòng không chịu quay lưng với đau khổ của đồng bào mình.
Và chính điều đó khiến ông trở thành một trong những hình ảnh đẹp nhất của phong trào dân sự Việt Nam: một người bình thường, sống một cách phi thường vì lẽ phải.
Quang Khải
