Việc Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam công bố kỷ luật ba cựu ủy viên Bộ Chính trị là Nguyễn Xuân Phúc, Võ Văn Thưởng và Vương Đình Huệ, đánh dấu một sự kiện chính trị đáng chú ý trong tháng Bảy 2025. Tuy nhiên, sự thiếu minh bạch trong lý do và quá trình xử lý lại đặt ra nhiều dấu hỏi lớn về nguyên tắc pháp quyền trong một hệ thống vốn đang rạn nứt nghiêm trọng về niềm tin của công chúng.
Dù truyền thông từng đề cập đến các nghi án lớn như Việt Á, Phúc Sơn hay Thuận An, vốn liên đới đến những nhân vật nói trên, thì việc chỉ dừng lại ở hình thức “kỷ luật nội bộ” không đi kèm truy tố hình sự, thu hồi tài sản hay điều tra độc lập khiến nhiều người dân không khỏi hoài nghi. Phải chăng việc “hạ cánh an toàn” đang trở thành một thông lệ dành riêng cho những người từng đứng trên đỉnh cao quyền lực?
Một nhà nước pháp quyền không thể dựa vào sự tùy tiện và mập mờ. Khi chính trị được đặt lên trên luật pháp, công lý sẽ trở thành một đặc quyền, chứ không còn là một giá trị phổ quát mà mọi công dân đều có quyền đòi hỏi. Trong hệ thống đảng trị hiện nay, câu hỏi lớn đặt ra là: liệu có còn ranh giới giữa xử lý kỷ luật mang tính đảng và truy cứu trách nhiệm hình sự theo đúng pháp luật?
Việc ba nhân vật cấp cao từng là biểu tượng của quyền lực cao nhất của đảng được “hạ cánh an toàn” chỉ bằng một thông báo kỷ luật, được bảo toàn tất cả tài sản thu lợi bất chính, khiến cho công lý trở thành đặc quyền và luật pháp bị áp dụng có chọn lọc. Sự mập mờ, tùy tiện và không nhất quán của các quyết định chỉ càng khẳng định rằng, trong hệ thống đảng trị, luật pháp không nằm trên chính trị, mà chính trị đang quyết định luật pháp.
Mà nói gì thì nói, Đảng Cộng sản nhà mình cũng tình nghĩa lắm. Không bỏ ai ở lại phía sau, kể cả khi đã… “dính chàm”. Miễn là còn nằm trong một phe. Còn nếu lỡ bị bật khỏi ghế mà mất thế lực chống lưng, thì đành xin chia buồn, phi vụ kỷ luật có thể kèm thêm còng số 8. Câu chuyện này thêm lần nữa chứng minh, dưới chế độc đảng hiện nay ở Việt Nam, công lý không mù, nhưng chỉ… biết nhìn bảng tên. Còn luật pháp, xin lỗi, đang đứng nép trong góc, đợi… xin ý kiến Đảng.
Lão Thất
