Năm 2024 là năm đầy sóng gió trên chính trường. Đây là năm 3 Tứ trụ rời ghế, trong đó có 1 Tứ trụ nhắm mắt vĩnh viễn. Ngoài ra, số ủy viên Bộ Chính trị bị rụng trong năm 2024 cũng là nhiều nhất. Trong đó có thể kể đến như: Trần Tuấn Anh, Võ Văn Thưởng, Vương Đình Huệ, Trương Thị Mai, Đinh Tiến Dũng.
Sự rơi rụng quá nhiều khiến số ủy viên Bộ Chính trị còn đủ tiêu chuẩn tròn 1 nhiệm kỳ trở lên không còn ai ngoài Tô Lâm và Phạm Minh Chính. Chính vì thế, ghế Tứ trụ phải được chọn từ nhân vật là ủy viên Bộ Chính trị chưa tròn một nhiệm kỳ.
Ông Trần Thanh Mẫn đi lên Trung ương mà không có thế lực mạnh hậu thuẫn. Năm 2021, tại Đại hội 13, ông Trần Thanh Mẫn được vào Bộ Chính trị và được phân công vào chiếc ghế bà Tòng Thị Phóng để lại. Chức Phó Chủ tịch Quốc hội tuy là ghế được dành cho một ủy viên Bộ Chính trị, nhưng lâu nay, chiếc ghế này chỉ dành cho người yếu thế hoặc hết thời, ngồi cho có tụ để đợi đến ngày về hưu như bà Tòng Thị Phóng.
Cấp trưởng của ông Trần Thanh Mẫn là Vương Đình Huệ, một nhân vật được xem là “có máu mặt” trên vũ đài chính trị. Trước khi bị Tô Lâm đánh cho ngã ngựa, Vương Đình Huệ được xem như nhân vật kế thừa ngai vàng. Ông Huệ đã từng đấu với Phạm Minh Chính ở Đại hội 13 nhưng thất bại.
Năm 2024, bệnh ông Nguyễn Phú Trọng trở nặng, đấy là hồi chuông báo tử cho phe cánh mà Nguyễn Phú Trọng hậu thuẫn. Tô Lâm chớp thời cơ làm đảo chính mềm, Vương Đình Huệ phải gục ngã và từ bỏ “quyền thừa kế ngai vàng”. Tô Lâm đánh Vương Đình Huệ là đánh cho tan “quyền thừa kế ngai vàng”, chứ Tô Lâm không thiết tha gì chức Chủ tịch Quốc hội của ông này.
Ông Huệ ngã ngựa thì mặc nhiên, ghế Chủ tịch Quốc hội bị bỏ trống. Đáng lý ra ghế này phải dành cho ủy viên Bộ Chính trị trọn 1 nhiệm kỳ trở lên, tuy nhiên, cả Bộ Chính trị không còn ai thỏa mãn điều kiện này, nên Trần Thanh Mẫn từ một nhân vật làm cảnh, nhảy vào Tứ trụ.
Dù ngồi ghế Chủ tịch Quốc hội, Trần Thanh Mẫn chẳng có phe cánh mạnh hậu thuẫn. Nhìn hậu phương của Tô Lâm là Hưng Yên, Lương Cường có quân đội, Phạm Minh Chính có Chính phủ đông đảo, Trần Thanh Mẫn chẳng có gì. Với thực lực như hiện nay, nếu bị buộc phải “thượng đài” thì Trần Thanh Mẫn sẽ thất bại. Tuy nhiên, 2 trong Tam trụ mạnh lại không xem Trần Thanh Mẫn là đối thủ. Đấy chính là lợi thế lớn. Nếu gặp may mắn, Trần Thanh Mẫn hoàn toàn có thể ở lại Tứ trụ thêm một nhiệm kỳ nữa.
Ông Nguyễn Phú Trọng từng tiến lên ghế Tổng Bí thư từ ghế Chủ tịch Quốc hội. Ông Nông Đức Mạnh vẫn thế. Và đến thời ông Trọng, ông cũng xây dựng lộ trình cho Vương Đình Huệ giống ông, tức là từ Bí thư Thành ủy Hà Nội, đến ghế Chủ tịch Quốc hội rồi ghế Tổng Bí thư. Tuy nhiên, Vương Đình Huệ lại bị gãy gánh giữa đường.
Giờ đây, ông Trần Thanh Mẫn không được ai cơ cấu sẵn như Vương Đình Huệ. Tuy nhiên, khả năng ông Mẫn tiếp tục gặp may mắn không phải là không có. Được biết, 3 trụ mạnh hiện nay gồm Tô Lâm, Lương Cường và Phạm Minh Chính, thì đã có 2 trụ muốn chống Tô Lâm. Nếu quân đội và Chính phủ cấu kết với nhau cùng chiến với Tô Lâm, cuộc chiến dẫn đến có mất có còn thì khi đó khoảng trống Tứ trụ lại được tạo ra, và biết đâu, Trần Thanh Mẫn lại đứng ngoài cuộc hưởng lợi một lần nữa.
Đại hội 13 còn chưa đầy 1 năm nữa là kết thúc. Với việc chia phe choảng nhau mãnh liệt như hiện nay, thì có thể nói diễn biến rất khó lường. Đôi khi kẻ mạnh nhất cũng bị “trọng thương”, khi đó chỉ có kẻ an phận thủ thường là nhận được cơ hội tốt nhất.
Đã một lần bất chiến tự nhiên thành, biết đâu Trần Thanh Mẫn lại may mắn lần nữa?
Hoàng Phúc-Thoibao.de
