Báo VietNamNet vừa bị Cục Báo chí phạt 65 triệu đồng theo Quyết định 250/QĐ-XPHC ký ngày 1/12, vì “đăng tin sai sự thật về ông Tô Lâm” và dùng hình minh họa bị cho là gây hiểu lầm. Chiều 8/12, thông tin được công bố ngắn gọn, lạnh lùng, như một bản án không cần giải thích với… chính công chúng – những người lẽ ra có quyền được biết.
Cụ thể, VietNamNet bị quy hai lỗi:
- 60 triệu vì bài “Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ đạo phải thay đổi triệt để tư duy ‘Hà Nội không vội được đâu’” (16/10/2025), bị kết luận là “sai sự thật gây ảnh hưởng nghiêm trọng”.
- 5 triệu vì hình minh họa “không phù hợp” trong bài về Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục sau khi dỡ “Hàm cá mập”.
Nhưng điều cay đắng nằm ở chỗ: Cục Báo chí chỉ công bố số tiền phạt, tuyệt nhiên không công bố toàn văn quyết định, không chỉ ra câu nào sai, chi tiết nào sai, “nghiêm trọng” đến mức nào. Báo bị phạt vì đưa tin sai, nhưng dân thì không được phép biết… nó sai ở đâu. Sự mập mờ ấy không chỉ là thiếu minh bạch, mà còn là một thông điệp: đừng hỏi, chỉ im lặng mà chấp hành.
Trớ trêu hơn, VietNamNet đâu phải tờ báo “lề trái” hay độc lập nào. Đây là một trong những cơ quan báo chí “định hướng”, là tiếng nói chính thức, hoạt động dưới sự quản lý chặt chẽ của nhà nước, tuân thủ luật báo chí, và gần như chưa bao giờ dám ra khỏi quỹ đạo tuyên truyền. Thế mà vẫn bị phạt vì “đưa tin sai về Tổng Bí thư Tô Lâm”.
Khi ngay cả “loa phường trung ương” cũng không còn vùng an toàn, thì biên độ rủi ro của báo chí đã bị siết đến mức nghẹt thở. Chỉ cần lệch một câu, trật một chữ, dùng sai một tấm hình cũng có thể bị quy thành “ảnh hưởng nghiêm trọng”. Vậy thì còn ai dám mạo hiểm đặt câu hỏi, tra cứu đến tận cùng, hay phản biện tối thiểu?
Trong môi trường đó, tự kiểm duyệt không còn là “thói quen nghề nghiệp” mà trở thành bản năng sinh tồn. Báo chí nhà nước vốn đã cẩn trọng đến mức khô cứng, giờ lại chứng kiến một vụ xử phạt kiểu “đánh răn đe” như thế, thì điều họ học được không phải là làm báo tốt hơn, mà là im lặng tốt hơn.
Vụ VietNamNet bị phạt vì đưa tin về ông Tô Lâm vì thế không chỉ là một quyết định hành chính. Nó là lời nhắc nhở lạnh lùng rằng: ở đây, ngay cả khi bạn đã đứng cùng phía, cầm đúng “loa”, nói đúng “giọng”, bạn vẫn có thể trở thành ví dụ minh họa cho hai chữ “nghiêm trọng” – mà không ai được phép hỏi, nghiêm trọng với… ai.
Thu Phương – Thoibao.de
