Truyền thông nhà nước “rầm rộ” đưa tin, kể từ ngày 1/3, Bộ Công an sẽ tổ chức lại lực lượng công an bỏ cấp huyện và tương đương. Tuy nhiên, chỉ một ngày sau khi đăng tải, nhiều trang báo nhà nước đã âm thầm gỡ bỏ chi tiết này khỏi các bản tin.
Theo giới quan sát, đây là điều đã gây chú ý, trong bối cảnh mạng xã hội đang sôi nổi bàn luận về chủ đề cải cách bộ máy của Bộ Công an. Chủ trương bỏ cấp huyện được đề xuất trong Kết luận 126-KL/TW, ngày 14/2 của Bộ Chính trị, nhằm tinh gọn bộ máy hành chính. Theo đó, đối với Đề án tổ chức công an 3 cấp, bỏ công an cấp huyện theo yêu cầu, “tiếp tục thực hiện sắp xếp, hoàn thiện trong năm 2025 và nhiệm kỳ 2025 – 2030”.
Tuy nhiên, theo giới chuyên gia việc này có thể mâu thuẫn với Hiến pháp Việt Nam năm 2013. Cụ thể: Điều 110 quy định về các đơn vị hành chính, bao gồm 3 cấp: tỉnh, huyện và cấp phường, xã. Do đó, để thực hiện chủ trương này, cần phải sửa đổi Hiến pháp để phù hợp với mô hình tổ chức mới.
Theo đó, không ai và không tổ chức nào được phép đứng trên Hiến pháp của Quốc gia. Việc tổ chức lại bộ máy hành chính, bao gồm cả việc bỏ cấp huyện, cần phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định của Hiến pháp năm 2013.
Giáo sư Trần Ngọc Đường – nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, cho rằng, nếu bỏ cấp hành chính trung gian cấp huyện, cần phải sửa Hiến pháp. Bởi liên quan đến đạo luật gốc của quốc gia, thì không thể làm tuỳ tiện.
Vẫn theo Giáo sư Đường, nếu sửa 1, 2 điều của Hiến pháp thì có thể xử lý được ngay. Quốc hội có thể ban hành Nghị quyết để tiến hành sửa. Khi sửa Hiến pháp rồi, có thể tiến hành nghiên cứu việc bỏ cấp hành chính trung gian.
Đây cũng là lý do, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã nhiều lần bày tỏ ý kiến không đồng tình với chủ trương xóa bỏ cấp huyện của Tổng Bí thư Tô Lâm. Đồng thời bà Trà nhấn mạnh việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy cần được thực hiện thận trọng, và phù hợp với quy định của Hiến pháp và pháp luật.
Hơn nữa, hiện nay, Bộ Chính trị vẫn ở giai đoạn yêu cầu xem xét bỏ cấp huyện, và chưa đi đến quyết định chính thức. Theo chỉ thị của Bộ Chính trị, việc triển khai mô hình không tổ chức công an cấp huyện từ ngày 1/3, chỉ được xem là giai đoạn thí điểm nhằm tinh gọn bộ máy, và nâng cao hiệu quả hoạt động của lực lượng công an.
Đây chính là nguyên nhân vì sao, Bộ Công an mới đây cho biết, sẽ chỉ triển khai “thí điểm” bỏ công an cấp huyện tại một số địa phương như: Hà Nội, Đà Nẵng, Bắc Ninh và Ninh Thuận.
Tuy nhiên, công luận thấy rằng, để đảm bảo tính hợp hiến, việc này cần được thực hiện song song với quá trình sửa đổi Hiến pháp và các văn bản pháp luật liên quan.
Theo giới phân tích, việc tinh gọn bộ máy Bộ Công an theo mô hình 3 cấp, theo chủ trương của Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ là một chủ trương mang tính đối phó hoàn toàn không thực chất. Điều đó sẽ dẫn đến tình trạng bộ máy nhân sự “khổng lồ” của Bộ Công an không giảm bớt, mà chỉ là chuyển đổi vị trí công tác mà thôi. Cụ thể, Công an Hà Nội thông báo sẽ tiếp nhận số cán bộ công an cấp huyện về công tác tại các phòng, ban của cơ quan này.
Lâu nay Tổng Bí thư Tô Lâm được đánh giá là một lãnh đạo thiếu kinh nghiệm, nôn nóng, vội vã, và thiếu thận trọng trong các quyết sách lớn.
Theo đó, việc đưa ra quyết định và các chủ trương, chính sách của ông cần được cân nhắc kỹ lưỡng, để tránh những hậu quả không mong muốn do thiếu suy xét. Câu thành ngữ “Dục tốc bất đạt” mang ý nghĩa “nóng vội sẽ không đạt được mục tiêu”. Đây là một bài học lớn đối với ông Tô Lâm – người trên cương vị lãnh đạo hàng đầu của quốc gia.
Trà My – Thoibao.de
